Γιώργος Μητσάκης

Γιώργος Μητσάκης
Γέννηση	1921 Κωνσταντινούπολη
Θάνατος	17  Νοεμβρίου 1993 Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Ιδιότητα	συνθέτης και τραγουδοποιός
Είδος τέχνης	λαϊκό τραγούδι και ρεμπέτικο

Ο Γιώργος Μητσάκης (Κωνσταντινούπολη, 1921 - Αθήνα, 17 Νοεμβρίου 1993) ήταν Έλληνας συνθέτης και στιχουργός πολυάριθμων ρεμπέτικων και λαϊκών τραγουδιών, γνωστός και με το προσωνύμιο «ο δάσκαλος». Δεξιοτέχνης του μπουζουκιού, που πρωτοστάτησε στην εξέλιξη του ρεμπέτικου τραγουδιού σε λαϊκό και σημάδεψε με τα τραγούδια του μια εποχή.

Βιογραφία

Ήρθε με την οικογένεια του στην Καβάλα το 1935 και αργότερα έμειναν σε ένα χωριό κοντά στο Βόλο. Ο Μητσάκης πρωτοέρχεται σε επαφή με τη λαϊκή μουσική στη Μαγνησία αλλά σύντομα θα αναζητήσει την τύχη του στη Θεσσαλονίκη. Γνωρίζεται με τον Μάρκο Βαμβακάρη, τον Βασίλη Τσιτσάνη και τον Απόστολο Χατζηχρήστο και καταλήγει στον Πειραιά, την πόλη που θα αγαπήσει, το 1939 απ’ όπου ξεκίνησε την μεγάλη πορεία του στο τραγούδι. Το 1941, μέσα στην Κατοχή, γράφει τα πρώτα του τραγούδια, «Το φτωχό κομπολογάκι μου» και «Όταν καπνίζει ο λουλάς», που βασίζονται σε πραγματικά περιστατικά. Από το 1947 έως το 1949 εμφανίζεται με τον Μανώλη Χιώτη στο κοσμικό στέκι «Πιγκάλς» της οδού Πατησίων, μια συνεργασία που άφησε εποχή. αξίζει να αναφερθούν τα: «Απόψε είναι βαριά», «Θλιμμένο δειλινό», «Είναι όλα μαύρα», «Πέφτουν τα φύλλα απ’ τα κλαριά», «Όπου Γιώργος και μάλαμα», «Καυγαδάκι», «Πάρε το δαχτυλίδι μου», «Πού 'σαι καημένε Περικλή», «Στον Πειραιά συννέφιασε», «Μπαρμπα-Θωμάς», «Στης Λαρίσης το ποτάμι» και «Συννεφιές». «Ψιλή βροχούλα έπιασε», «Το καπηλειό», «Ο Ναύτης», «Ο Ψαράς», «Το Φανταράκι», «Κάτω απ' το σβηστό φανάρι», «Βαλεντίνα», «Όσο βαριά είναι τα σίδερα», «Παλαμάκια», «Η λατέρνα» είναι μερικά από τα τραγούδια του ανάμεσα στα τόσα και τόσα με θαυμάσιες μελωδίες αλλά και στίχους που σπάνια συναντά κανείς στην ιστορία τού ρεμπέτικου. «Γράφαμε για τον καημό, το γλέντι, το μεράκι του λαϊκού ανθρώπου», έλεγε. «Έδινα την ερώτηση και αμέσως την απάντηση. Τότε παίζαμε εμείς οι ίδιοι τα τραγούδια μας. Τραγουδούσα σόλο, πρίμα, έπαιζα μπουζούκι, κιθάρα ο γέρος [Κώστας] Καρίπης, μπαγλαμά ο τυφλός ο [Στέλιος] Χρυσίνης και εγώ μπροστά στο μικρόφωνο κι ο κόσμος άκουγε. Και όταν κανένας φώναζε, Μητσάκη δάσκαλε παίξε μου ένα ‘βασανισμένο’, του έκανα το χατίρι... “Απόψε άρχισε να ψιλοβρέχει κι ο νους μου πάλι σε σένα τρέχει...”. Αυτά τραγουδούσα, τα βάσανα και τις ελπίδες του λαϊκού ανθρώπου. Αυτόν τον κόσμο αντιπροσώπευα στα τραγούδια μου, πέντε χιλιάδες το σύνολο. Εκεί έπιανε το τραγούδι. Τον εφοπλιστή τι να τον συγκινήσει αυτό το είδος; Δεν θα το καταλάβει, όσο σπουδαγμένος και να είναι...».

«Ήταν φτιαγμένος από το υλικό των αυθεντικών δημιουργών. Εκείνο, που ισορροπούν πάνω στις συναισθηματικές τους αντιφάσεις. Πίκρα και χαρά, πόνος και γιορτή έβγαιναν μαζί από το μπουζούκι του. Κοινός παρονομαστής οι αξεπέραστες μελωδίες του. Ο Γιώργος Μητσάκης κατατάσσεται στην ομάδα των μεγάλων δημιουργών: Τσιτσάνης, Χιώτης, Παπαϊωάννου, Καλδάρας, που πρωταγωνίστησαν στην μετεξέλιξη του ρεμπέτικου σε γνήσιο λαϊκό τραγούδι με έντονο κοινωνικό χαρακτήρα. Μελωδός, ποιητής, οργανοπαίκτης και τραγουδιστής. Ο Γιώργος Μητσάκης δημιούργησε δικό του στυλ, δική του σχολή και υπηρέτησε πιστά και ειλικρινά την λαϊκή μουσική σκηνή από την πρώτη στιγμή που έπιασε το μπουζούκι στα χέρια του, στον Βόλο το 1935, ως τον θάνατό του, στις 17 Νοεμβρίου του 1993. Τα τραγούδια του Γιώργου Μητσάκη -σύμφωνα με δικές του μαρτυρίες- φτάνουν ή και ξεπερνούν τα 1.500. Σε ποσοστό 95% οι στίχοι τους είναι γραμμένοι από τον ίδιο, ο οποίος συχνά τα έπαιζε κιόλας ως σολίστας, έκανε τις ενορχηστρώσεις, ενώ σε πολλά είναι ο βασικός ερμηνευτής και σε εκατοντάδες συνοδεύει τους τραγουδιστές ή τις τραγουδίστριες. Ο Γιώργος Μητσάκης έκανε, παράλληλα, μεγάλη επιτυχία με την παρουσία του στο λαϊκό πάλκο, δεσπόζοντας επί 50 χρόνια στην διασκέδαση της νυχτερινής Αθήνας ως επικεφαλής λαϊκών συγκροτημάτων στα πιο ευπρόσωπα κέντρα της εποχής: «Ροσινιόλ», «Τζίμης ο Χονδρός», «Τριάνα του Χειλά», «Κομπαρσίτα», «Όαση», «Πίγκαλς», «Διανίτα». (Από το βιβλίο του Πάνου Γεραμάνη: «Η ζωή μου ένα τραγούδι» (εκδ. Καστανιώτης, 2007).»

Αρκετοί μουσικοκριτικοί θεωρούν τον Μητσάκη ως τον σημαντικότερο ποιητή του ρεμπέτικου, ενώ μουσικά τον κατατάσσουν στους συνθέτες του ρεμπέτικου με δυτικές επιδράσεις ενώ επί της ουσίας έκανε Ελληνικό λαϊκό τραγούδι. Οι κορυφαίοι ερμηνευτές του ρεμπέτικου και του λαϊκού έχουν τραγουδήσει συνθέσεις του Γ. Μητσάκη: Στράτος Παγιουμτζής, Ιωάννα Γεωργακοπούλου, Γιάννης Τατασόπουλος, Σωτηρία Μπέλλου, Στέλλα Χασκίλ, Μαρίκα Νίνου, Πρόδρομος Τσαουσάκης, Δημήτρης Ρουμελιώτης, Στέλιος Καζαντζίδης, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Πάνος Γαβαλάς, Μανώλης Αγγελόπουλος, Γιώργος Νταλάρας, Καίτη Γκρέυ, Γιώτα Λύδια, Στράτος Διονυσίου, Πόλυ Πάνου, Μπέμπα Μπλανς, Λίτσα Διαμάντη, Γιάννης Καλατζής και δεκάδες άλλοι.

Βιβλιογραφία

• Νίκος Οικονόμου, Γιώργος Μητσάκης. Αυτοβιογραφία, εκδ. του εικοστού πρώτου, Αθήνα, 1995
• Γιώργος Μητσάκης - Έτσι ξεκίνησα κι εδώ έφτασα. (Αφιέρωμα - συνομιλία με τον ποιητή Ευάγγελο Ανδρέου). Περιοδικό "ΕΙ" τ.5/1994, σ.11&41-42 τ.6/1994, σ.13&42-44 , τ.7/1994 σ.40-42
• Πάνου Γεραμάνη: «Η ζωή μου ένα τραγούδι» (εκδ. Καστανιώτης, 2007

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΡΑΔΥΑ ΜΕ ΤΑ ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΑ του ΜΗΤΣΑΚΗ (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)